Wirusowe zapalenie wątroby typu C (WZW typu C)
WZW typu C to choroba spowodowana wirusem zapalenia wątroby typu C. Przewlekłe zapalenie wątroby jest trwającą ponad 6 miesięcy chorobą, wyróżniającą się zmianami o charakterze martwiczo-zapalnym, wywołanymi przetrwałym, w następstwie ostrego zakażenia, zakażeniem wirusowym.
Choroba najczęściej rozwija się przez wiele lat w sposób przewlekły i bezobjawowy. Mimo wieloletnich, zaawansowanych badań, nie udało się wynaleźć skutecznej szczepionki.
Jakie mogą być długofalowe konsekwencje nieleczonego przewlekłego zapalenia wątroby?
Przewlekły stan zapalny w wątrobie prowadzi z czasem do postępującego włóknienia tego narządu, a następnie marskości wątroby, a u kilku procent chorych – do raka wątroby.
Ile osób miało kontakt z HCV w Polsce?
Szacuje się, że około 1% osób mieszkających w Polsce mogło ulec zakażeniu HCV, co stanowi ok. 200 tys. osób. Część z nich prawdopodobnie uległa samowyleczeniu, jednak u pozostałych zakażenie rozwija się przez lata bezobjawowo. Dotychczas rozpoznano 7 genotypów wirusa zapalenia wątroby typu C (HCV).
Kto może być szczególnie narażony?
Masz więcej niż 40 lat i byłeś hospitalizowany kiedykolwiek w życiu – sprawdź swoją wątrobę. Szczególną grupę osób zakażonych stanowią pacjenci leczeni preparatami krwi (przetoczenie krwi, osocza, czynników krzepnięcia) przed 1993 rokiem – do tego roku krew nie była badana w kierunku HCV w stacjach krwiodawstwa.
W Polsce większość chorych uległa zakażeniu HCV (80% wszystkich zarejestrowanych zakażeń) w jednostkach służby zdrowia (w trakcie zabiegów medycznych), gdzie doszło do zaniedbania procedur bezpieczeństwa.
W dalszej kolejności, do zakażenia HCV w Polsce dochodzi podczas przyjmowania narkotyków, przy częstych zmianach partnerów seksualnych (szczególnie w grupach homoseksualnych mężczyzn), a także w czasie nieprawidłowo wykonanych zabiegów kosmetycznych, tatuowania, kontaktu z krwią lub jej pochodnymi [5, 10, 15, 16].
Jak można się zakazić HCV?
Do zakażenia HCV może dojść w trakcie nieprawidłowo wykonanych procedur:
- zastrzyków,
- pobrania krwi,
- zabiegu stomatologicznego,
- akupunktury,
- wykonywania tatuaży,
- stosowania narkotyków dożylnych i donosowych,
- przekłuwania uszu lub innych części ciała.
- Istnieje także ryzyko zakażenia przez kontakty seksualne, jeśli dojdzie do uszkodzenia naskórka lub błony śluzowej - unikaj seksu bez zabezpieczenia, podczas którego może dojść do kontaktu krwi z krwią.
Nie zakazisz się WZW typu C podczas zwykłych czynności i kontaktu z osobą chorą. Możesz trzymać się za ręce, całować czy pić i jeść z tych samych naczyń, czy korzystać z tej samej toalety. WZW typu C przenosi się przez kontakt z zakażoną krwią.
Dlaczego warto się badać?
Wszystkie osoby, u których istnieją wymienione czynniki ryzyka, powinny poddać się badaniu w kierunku zakażenia HCV, gdyż zakażenie to może być aktualnie skutecznie leczone. Stosowane leczenie jest nie tylko bardzo skuteczne – WYLECZONYCH ZOSTAJE 99% PACJENTÓW – ale także bezpieczne i nieobciążone działaniami niepożądanymi. Leki stosuje się obecnie w postaci doustnej przez 8 do 12 tygodni. Są one całkowicie refundowane, a pacjenci nie oczekują w kolejkach.
Jak interpretować wynik badania anty- HCV i jak postępować dalej?
Podstawą rozpoznania zakażenia HCV jest wykonanie badania obecności przeciwciał przeciwwirusowych (anty-HCV) we krwi.
Pozytywny wynik testu świadczy o tym, że pacjent przebył zakażenie HCV i wyleczył się siłami natury, lekami przeciwwirusowymi lub jest zakażony HCV. Każdy wynik dodatni wymaga zatem potwierdzenia badaniem obecności samego wirusa we krwi (HCV RNA). W tym celu skontaktuj się ze swoim lekarzem rodzinnym, aby dostać skierowanie do Poradni Hepatologicznej/ Poradni Chorób Zakaźnych.
Negatywny wynik testu wyklucza zakażenie przewlekłe.
Jak możesz zmniejszyć ryzyko zakażenia się lub zakażenia członków rodziny?
- korzystaj tylko z profesjonalnej pomocy medycznej,
- nie używaj narkotyków dożylnych i donosowych,
- unikaj kontaktów seksualnych z obcymi partnerami lub osobami o nieznanym statusie zdrowotnym,
- unikaj kolczykowania i tatuowania,
- w przypadku rozpoznania zakażenia HCV – zbadaj członków rodziny i przestrzegaj podstawowych zasad higieny (nie korzystaj z przedmiotów, na których może się znajdować krew, np.: ze wspólnych szczoteczek do zębów, maszynek do golenia, golarek elektrycznych, igieł lub strzykawek).
Możesz też skorzystać z materiałów edukacyjnych lub wsparcia Fundacji Gwiazda Nadziei www.gwiazdanadziei.pl oraz innych źródeł informacji na temat przewlekłych chorób wątroby:
- www.jestemswiadom.org
- zdrowawatroba.pl
- www.ceestahc.org
Ulotka programu "Zdrowa wątroba"