Niezakaźne przewlekłe choroby wątroby
Do głównych przyczyn występowania niezakaźnych przewlekłych chorób wątroby zaliczyć można: czynniki autoimmunologiczne, czynniki genetyczne, zaburzenia metaboliczne, alkohol, a także wirusy hepatotropowe, będące jedną z przyczyn rozwoju marskości wątroby (rozwijającej się u chorych z pWZW B lub pWZW C) oraz raka wątrobowokomórkowego (rozwijającego się najczęściej na bazie marskości).
Alkoholowa choroba wątroby
Do czynników ryzyka wystąpienia alkoholowej choroby wątroby, prócz nadmiernego spożycia alkoholu, można zaliczyć płeć żeńską. Kobiety są bardziej wrażliwe na uszkodzenie wątroby na skutek spożycia alkoholu (szkodliwa dawka jest mniejsza, a postęp choroby szybszy). Dodatkowymi czynnikami ryzyka, wpływającymi na rozwój alkoholowej choroby wątroby, są:
- predyspozycje genetyczne,
- dieta (ryzyko wystąpienia choroby zwiększa się u osób otyłych),
- zaburzenia mikroflory jelitowej i tzw. osi jelitowo-wątrobowej z translokacją lipopolisacharydów i bakterii do wątroby,
- współistniejące choroby wątroby (zwłaszcza pWZW C),
- choroby metaboliczne.
- NAFLD (niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby)
Do głównych czynników ryzyka NAFLD zalicza się otyłość (zwłaszcza trzewną), cukrzycę typu 2, dyslipidemię, zespół metaboliczny oraz płeć męską. Oprócz wymienionych czynników, wykazano także związek NAFLD z zespołem policystycznych jajników, niedoczynnością tarczycy, niedoczynnością przysadki, hipogonadyzmem, obturacyjnym bezdechem sennym, hipertriglycerydemią, nadciśnieniem tętniczym, gwałtownym zmniejszeniem masy ciała u osób otyłych oraz podeszłym wiekiem i pochodzeniem hiszpańskim.
Jak często powinieneś badać swoja wątrobę i u kogo?
Jeśli nadużywasz alkoholu, byłeś hospitalizowany, stosujesz złą dietę – zbadaj się w kierunku chorób wątroby. Podstawowe badania: w POZ
Czym jest marskość wątroby?
Rozlany przewlekły proces chorobowy wątroby charakteryzujący się przebudową wątroby z wyodrębnieniem guzków regeneracyjnych (WHO).
Potwierdzonymi czynnikami ryzyka marskości wątroby są:
- nadużywanie alkoholu,
- przewlekłe WZW typu B lub C,
- autoimmunologiczne zapalenie wątroby,
- choroby metaboliczne, dróg żółciowych lub choroby z utrudnieniem odpływu żylnego,
- leki i toksyny,
- jelitowe zespolenie omijające wykonywane w leczeniu otyłości,
- sarkoidoza i kiła,
- płeć męska,
- uwarunkowania genetyczne.
Nowotwory wątroby
Do czynników ryzyka występowania gruczolaka wątrobowokomórkowego należą: przyjmowanie estrogenów i steroidów anabolicznych lub androgenów, glikogenozy typu Ia i III, a także otyłość i zaburzenia występujące u osób z zespołem metabolicznym (cukrzyca, insulinooporność, nadciśnienie tętnicze, dyslipidemia).
Większość przypadków HCC (70–90%) rozwija się w marskiej wątrobie. Najważniejszymi czynnikami ryzyka HCC, prócz marskości wątroby, jest zakażenie HBV oraz HCV. Pozostałymi czynnikami ryzyka są niektóre wrodzone hepatopatie, NAFLD, alkoholowa choroba wątroby, aflatoksyny, nadmiar żelaza lub mikrocystyn w diecie, niektóre hormony, dziedziczne hemochromatozy oraz wszystkie inne przyczyny prowadzące do marskości wątroby. Szczególnym ryzykiem wystąpienia HCC obarczone są osoby narażone na złożone działanie wielu czynników etiologicznych, np. osoby z marskością alkoholową i jednoczesnym zakażeniem HBV lub HCV.
Ulotka programu "Zdrowa wątroba"